Tüm işletmelerin sağlıklı bir şekilde varlığını sürdürebilmesi için ürünlerini, çeşitli varlıklarını ve  kaynaklarını izleyip yönetebilmesi gereklidir.

Bunu yapabilmek için verimli araçlara ihtiyaçları vardır. 

Çünkü, işletmeler büyüdükçe hem bunları takip etmek de gittikçe zorlaşır, hem de operasyonlarınızı düzene sokmak için bir metoda ihtiyaç duyarsınız.

ERP platformları bu özel ihtiyaca cevap verir.

Ancak ERP kullanan firmaların beklentileri ve gerçekler çoğu durumda birbirine uymaz.

Bu aracı kullanmak oldukça maliyetlidir. Bu nedenle üzerine iyice düşünülmeli, uzun vadeli bir yatırım olarak görülmeli ve elbette yüksek getiri sağlaması hedeflenmelidir.

Çok yakın zamana kadar ERP sektörü, çok uluslu dev şirketlerin tek elindeydi. Neyse ki günümüzde artık böyle değil.

Bulut tabanlı ERP yazılımı sunan firmaların sayısı her geçen gün artıyor ve daha çok tercih ediliyorlar.

Her geçen gün artan seçeneklerin arasından bir seçim yapmak oldukça zor olabilir. Bu makalemizde ERP kullanan firmaların istatistiklerine bakıp, beklentileri ve gerçekleri göreceğiz. 

Dünya genelindeki işletmelerin ERP çözümlerinden nasıl yararlandığını gösterebilmek için tüm güncel ERP istatistiklerini ve trendlerini bir araya getirdik. 

Buyrun başlayalım…

Büyüyen ERP Pazarı

ERP sistemleri başlangıçta sadece üretim operasyonları için bir çözüm olarak tasarlandı.

Zaman içinde geniş bir endüstri ve işletme yelpazesine hizmet verecek şekilde büyüdü. Büyümeye de özellikle son bir kaç yıldır hızlanarak devam ediyor.

Küçük ve orta düzey işletmeler de dahil, her gün daha fazla işletme, gündemine bir ERP sistemine sahip olmayı ekliyor.

Küresel ERP yazılım pazarının 2021’den itibaren% 8’lik yıllık bazda büyüme oranı ile 2023’te 181,5 milyar dolara ulaşmasını bekleniyor. ( Reportlinker , 2020)

ERP yazılımının en çok tercih eden endüstriler ise aşağıdaki gibi sıralanıyor: ( Panorama Consulting Group , 2020):

% 33.66 – imalat

% 14.85 – bilgi teknolojisi (BT)

% 13.86 – profesyonel veya finansal hizmetler

  % 9.90 – dağıtım ve / veya toptan satış

  % 6,93 – kamu sektörü ve kar amacı gütmeyen kuruluş

  % 4.95 – sağlık

  % 3.96 – perakende

  % 3.96 – kamu hizmetleri (petrol, gaz, elektrik vb.)

  % 1.98 – inşaat

  % 1.98 – madencilik

  % 0.99 – eğitim

  % 0,99 – ulaşım

İşletmeler Bir ERP Uygulamasını Neden Seçerler ve Nasıl Etkilenirler?

En iyi ERP Yazılımını Seçmek başlıklı makalemizde de değindiğimiz gibi,  bir ERP sistemini uygulamak önemli teknik beceriler, hazırlık, işe alım ve eğitim gerektirir.

Bu nedenle, farklı bir iş akışına uyum sağlarken zorluklarla karşılaşmaya hazır olunmalıdır. 

Bu, operasyonlarınızda ERP yazılımı kullanmanın olası risklerini ve potansiyel faydalarını önceden berlirleyip, dengelemeniz anlamına gelir. 

Kuruluşların %57 ‘sinin ERP çözümlerini uygulamalarının en önemli ilk iki nedeni, eski sitemlerinden uzaklaşmak istemeleri ve işleyişlerini daha üst düzeye taşımak olarak göze çarpıyor. ( Panorama Consulting Group , 2020)

Bir ERP projesine başlanmadan önce, çalışanlarla bu durumu tartışmak ve karşılıklı fikir alışverişi yapmak da başarı şansını arttırıyor. 

Zira Projeye başlamadan çalışanlarıyla iletişime geçen tüm firmalar ERP projesini başarılı bulurken, yazılımın seçimi ve uygulanması sırasında veya sonrasında çalışanlarına durumu anlatan firmaların yalnızca% 86’sı projelerinin başarılı olduğunu düşünüyor. 

Ancak maalesef birçok firma bir ERP projesi yapılacağını, yönetim kurulu yazılımı seçtikten sonra uygulama esnasında hatta canlıya geçmeden önce çalışanları ile paylaşıyor.

Gerek seçim yapılırken gözden kaçırılan detaylar, gerek beklentilerin gerçeklerle uyuşmaması, gerekse çalışanların seçilen projeye adapte olamaması gibi bir çok sebep hayal kırıklığına sebep oluyor.

Sonuç olarak, seçilen ERP projelerinden Kuruluşların sadece %52.66’sı memnun olduğunu belirtiyor. 

% 52.66 – memnun

% 38.14 – nötr

% 6,54 – memnun değilim

% 2,66 – hiç memnun değilim

İşletmeler Hangi ERP Uygulaması Yaklaşımlarını Kullanıyorlar ve Ne Talep Ediyorlar?

İşletmelerin büyük çoğunluğu hibrit yaklaşımı ve Big Bang yaklaşımını tercih ediyorlar. Kuruluşların kullandığı en önemli ERP uygulama yaklaşımları aşağıdaki gibi sıralanıyor.

% 29.70 – hibrit yaklaşım

% 24.75 – Big Bang yaklaşımı (tüm iş birimleri aynı modülleri kullanır)

% 19.80 – modüle göre aşamalı yaklaşım

% 12.88 – konuma göre aşamalı yaklaşım

% 12.87 – iş birimine göre aşamalı yaklaşım

Ve tüm bu kuruluşların, % 78’i  – ERP projelerine yardımcı olması için danışman kullanıyor.

Çünkü çoğu zaman kurulan ERP sistemi uygulama aşamasında işletmedeki diğer sistemlerle uyum sağlamakta zorlanıyor ve güncelleme sorunları ile işletmelerin değişen teknolojilere olan ihtiyacı, yeni talepler doğmasına neden oluyor.

Kuruluşlar ERP satıcılarından tipik olarak en çok aşağıdaki konularda destek talep ediyorlar:

% 90 – ERP uygulaması

% 51 – organizasyonel değişim yönetimi

% 46 – teknoloji değerlendirmesi

% 41 – iş süreci yönetimi veya yeniden yapılandırma

% 34 – yazılım seçimi

% 32 – uygulama sonrası ve faydaların gerçekleştirilmesi

% 25 – dijital strateji

% 25 – proje denetimi

% 24 – sözleşme müzakeresi

  % 3 – M&A entegrasyonu

ERP sistemi seçmenin bir işletme için ne kadar önemli bir karar olduğundan daha önce defalarca bahsettik.

Artık günümüzde seçilecek firmanın özellikle gelecek teknolojilerine  uyum sağlayabilecek yeterlikte olması hayati önem taşıyor.

Hal böyleyken  kuruluşların bir ERP  uygulamasından beklediği önemli faydalar aşağıdaki gibi sıralanıyor. Bu tabloyu görünce şaşırmamak güç. 

Çünkü görünen o ki, firmalar geleceklerini etkileyecek böylesi bir yatırım yaparken, öncelikle raporlamayı ve verimliliğinin artmasını bekliyor. Bu anlaşılabilir fakat bir yazılımdan büyüme  beklentisi içine girmek oldukça gerçek dışı. 

Ayrıca yazılımın güncelleme teknolojisine sahip olması, tüm operasyonun işleyişi açısından kritik öneme sahip.

Güncelleme esnasında doğan aksaklıklar sebebiyle yaşanan olumsuzlukların nelere mal olabileceğini herkes bilir. Buna rağmen listenin en altında yer alması, şirketlerin bilinçsizliğinin önemli bir göstergesi.

Firmaların ERP Yazılımından Beklediği Faydalar

% 67 – raporlama ve görünürlük

% 65 – operasyonel verimlilik

% 62 – büyüme ve rekabet

% 15 – güncelleme teknolojisi

ERP etkilerinden birisi olarak iş süreçlerinin iyileştirilmesi konusunda firmaların yarısından azı, tamamen iyileşme beyan ederken, %14.30’u iş süreçlerinin iyileşmediğini  belirtiyor.  

% 48,60 – iyileştirilmiş temel iş süreçleri

% 37,10 – çoğu iş sürecini iyileştirdi

% 14.30 – iş süreçlerini iyileştirmedi

ERP dağıtım tercihleri

Şu yazımızda kuruluşların bulut tabanlı sistemleri tercih etiğinden bahsetmiştik. Öyle ki 2020 yılında yapılan araştırma sonuçlarına göre bu oran aşağıdaki gibi:

Kuruluşların tercih edilen dağıtımı nedir?

% 62.70 – bulut

% 37.30 – şirket içi

Peki ya kuruluşlar, ERP’yi uygulama veya doğrudan tam bir dijital iş dönüşümüne gitme seçimiyle karşı karşıya kaldıklarında nasıl karar veriyorlar? 

Dijital iş dönüşümü, çok yakın bir gelecekte karar verilmesi gereken bir seçenek olmaktan çıkıp, zorunluluk haline gelecek. Ancak çoğu firma için dijitalleşme hala çok iyi anlaşılamamış yeni bir kavram. 

Dolayısıyla bir çok firma iş süreçlerini yeni çağa adapte edebilmek için, sorumluluğu parasını verip satın aldığı bir yazılıma yüklemek istiyor.

Oysa firmaların öncelikli olarak dijital iş dönüşümlerini planlamaları, daha sonra da en uyumlu ERP yazılımına karar vermeleri gerekiyor.

% 57 – ERP uygulaması

% 43 – dijital iş dönüşümü

ERP Sistemlerini Kullanmada Mevcut ve Olası Zorluklar

Daha önce de bahsettiğimiz gibi ERP uygulamalarının da sorunları ve zorlukları vardır.

Kurulumdan ölçeklenebilirlik sorunlarına kadar, bir ERP çözümü kullanırken karşılaşabileceğiniz olası sorunlardan bazılarına ait istatistikleri aşağıda görebilirsiniz. 

Kuruluşlar, ERP uygulamasını farklı yönleri açısından değerlendirirken görünen o ki, süreç değişikliği yapmayı, örgütsel değişikliği ve teknik yönü zor olarak değerlendiriyorlar.

Süreç Değişikliğinin Zorluğu

% 69.0 – zor

% 17,2 – nötr

% 10.3 – çok zor

% 3.4 – çok zor

% 0,0 – kolay

Örgütsel Değişimin Zorluğu

% 55,2 – zor

% 31.0 – nötr

% 10.3 – çok zor

% 3.4 – çok kolay

% 0,0 – kolay

Teknik Yönün Zorluğu

% 51.7 – nötr

% 24.1 – zor

% 10.3 – çok zor

% 10.3 – kolay

% 3.4 – çok kolay

Yukarıdaki zorlukların yanında çoğu zaman ERP uygulama bütçesi aşılır.

Bu, genellikle firmanın yazılımı satın almadan önce kendini ve ihtiyaçlarını gerçekçi bir biçimde tanımlamamasından ve hiç bir isteği geri çevirmeyen ERP satıcılarından kaynaklanır. 

İşte bütçe aşılmasının en yaygın nedenleri :

% 20 – ilk proje kapsamı genişletildi

% 20 – organizasyonla ilgili sorunlar

% 15 – proje kadrosu hafife alındı

% 13 – veri sorunları

% 10 – danışmanlık ücretleri hafife alındı

  % 8 – ek teknoloji gerekli

Öyle ki, test ve diğer ilgili süreçler, ERP projelerinin bütçesini tahsis edilenden% 50 daha fazlasına çıkarabilir. 

Ek olarak, ERP platformlarından veri çıkarımı yapmak da önemli bir teknik bilgi gerektirir.

Kullanıcıların% 51’i verilerini ERP sistemlerinden manuel olarak çıkarması gerekirken, %33’ü ise bu iş için API’lere ihtiyaç duyar. 

Son olarak, çok sayıda ERP platformu (% 92) veri paylaşımını sağlamak için manuel müdahaleye ihtiyaç duyduğundan, kuruluşların birleşik bir veri görünümü elde etmesi zordur. 

Bu ERP İstatistikleri İşletmeniz İçin Ne Anlama Geliyor?

Yukarıdaki eğilimlere bakarak karar alırken, seçerken, uygulama esnasında ve sonrasında karşılaşacağınız zorlukları, düşebileceğiniz hataları görebilirsiniz.

ERP’ler basit birer yazılımdan, tüm şirketinizi yönetebileceğiniz platformlar haline geldiler. Bulut, IoT ve AI teknolojileri ile uyum sağladığı oranda da hayatımızda olmaya devam edecekler.

Kişisel fikrim, her işletmenin detaylı, kapsamlı ve gerçekçi bir dijitalleşme planı hazırlayarak, etraftan söylenenlere kulak asmadan ihtiyacı ölçüsünde bir ERP sistemine karar vermesi gerektiğidir.

Görsel: Forbes

Kaynakça:

1. Finans On line/erp-statistic
2. Apps Run The Word /Top 10 ERP Software Vendors, Market Size and Market Forecast 2019-2024
3. Accenture.com